80. rocznica śmierci Walentego Barczewskiego

Walenty Barczewski urodził się 10 lutego 1856 roku w Jarotach (obecnie dzielnica Olsztyna). Warmiak, działacz narodowy, historyk, pisarz, znawca piśmiennictwa i folkloru warmińskiego, redaktor i wydawca oraz wieloletni proboszcz w Brąswałdzie. Studia teologiczne odbywał w Braniewie w latach 1879-1882, również studiował w bawarskim Eichstatt (1883). Święcenia kapłańskie przyjął 8 grudnia 1883 roku. Był wikarym w Butrynach, Świętej Lipce i Biskupcu, a następnie proboszczem w Wielbarku i Brąswałdzie. Zabiegał o powszechne wprowadzenie języka polskiego w kościołach i szkołach. Zasłynął polskimi kazaniami. Za wybudowanie kościoła i umieszczenie w nim obrazów o tematyce polskiej, został oskarżony przez władze pruskie o szerzenie polskiej propagandy.

Od 1907 roku współpracował z ,,Gazetą Olsztyńską". Współredagował w języku polskim Nowiny Warmińskie i Warmiaka.

,,My, Polacy Warmiacy, bierzmy się do pracy!
Bądźmy stali i wytrwali, a nas Bóg wzbogaci.
Abym mogli być światłymi ludźmi na tym świecie,
Nie musimy zapominać o tej tu gazecie,
Kiedy chcemy się dowiedzieć, jaki los nas czeka
I co o nas mówi dobry przyjaciel z daleka.
Jakbym się też mogli trzymać kupy, polskie syny,
Każdy dobry się ucieszy, wyczyta z ,,Nowiny"
O jedności i polskości warmińskich pokoleń
I pomyśli sobie wtenczas, że my, Warmiacy,
Są odważne, zuchy tęgie i dzielni do pracy. [...]"

Walenty Barczewski przedstawił dzieje kultury ludowej, obyczaje, zwyczaje, geografię i historię Kościoła polskiej Warmii. Ważniejsze prace z tego zakresu to:

• ,,Kiermasy na Warmii",
• ,,Gwary ludu na Warmii i Mazurach",
• ,,Kościoły katolickie na Mazurach",
• ,,Źródła naszej Łyny",
• ,,Geografia polskiej Warmii",
• ,,Piśmiennictwo polskie na Warmii w XIX i XX stuleciu".

Posiadał zasobną bibliotekę, w której znajdowały się rzadkie druki polskie z Warmii.
Walenty Barczewski zmarł 28 maja 1928 roku.
Dla uczczenia pamięci zasłużonego księdza katolickiego miasto Wartembork nazwano Barczewem, a wieś Stary Watembork - Barczewkiem.

,,...Jestem chłopek, bracia mili,
Wesoło w tej śpiewam chwili.
Walkę śmiało rozpoczynam,
Gorzałkę z kraju wyklinam."